Historia szkoły

Bartosz to szkoła z bogatą, ponad 100 letnią tradycją w nauczaniu. Zachęcamy do zapoznania się ze skróconą wersją jej niezwykłej historii.

Powstanie szkoły

Po zajęciu Kongresówki przez państwa centralne w 1915 roku, w czasie I wojny światowej, austriackie władze okupacyjne zliberalizowały politykę samorządową wywołując wzrost liczby inicjatyw z zakresu szkolnictwa. W maju 1917 roku w Tomaszowie Lubelskim powołano Komitet Organizacyjny Szkoły, mający na celu utworzenie szkoły średniej, któremu przewodniczył ksiądz Feliks Frank.

Szkołę otwarto 16 września 1917 roku jako Gimnazjum Realne Samorządowe Męskie. Pierwotnie szkoła mieściła się w kamienicy Emila Franke, przy ulicy Lwowskiej. W 1918 roku szkoła została przeniesiona do budynku „Brygady” przy ul. T. Kościuszki, wydzierżawionego od Ordynacji Zamojskiej przez Komitet Organizacyjny.

Okres międzywojenny (1918-39)

Tuż po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, 27 listopada 1918 roku podpisany został akt upaństwowienia gimnazjum (z mocą wstecz od 1 października 1918 roku) przez przedstawiciela Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej, Józefa Grodeckiego oraz Prezesa Komitetu Gimnazjalnego, Kazimierza Ligowskiego.

29 stycznia 1919 roku Gimnazjum męskie zostało przekształcone w koedukacyjne. 4 czerwca 1920 roku Tadeusz Łopuszański, minister WRiOP, nadał szkole nazwę: Państwowe Gimnazjum imienia Bartosza Głowackiego.

20 marca 1921 roku szkołę odwiedził marszałek Józef Piłsudski. Po uroczystościach udekorowania Orderem Virtuti Militari dwóch pułków kawalerii, marszałek zapoznał się z wystawą prac uczniowskich.

6 września 1922 roku, odbyła się uroczystość wmurowania aktu erekcyjnego pod nowy budynek szkoły projektu Witolda Minkiewicza, wybitnego polskiego architekta oraz rektora Politechniki Lwowskiej. Koncepcja Zakładu Naukowego w Tomaszowie Lubelskim, jak wówczas nazywano naszą szkołę, zakładała stworzenie wzorowego zakładu naukowo-wychowawczego z własnym kampusem, na wzór zagranicznych szkół tego rodzaju, takich jak francuska École des Roches (fr.), czy angielska Abbotsholme School (ang.). 3 września 1929 roku rozpoczął się rok szkolny w nowych pomieszczeniach.

W dniach 2–7 czerwca 1925 roku w szkole odbyła się pierwsza matura. Świadectwa dojrzałości otrzymało 18 abiturientów. Wydarzenie to zostało upamiętnione w Polskiej Deklaracji o Podziwie i Przyjaźni dla Stanów Zjednoczonych z 1926 roku, dostarczonej prezydentowi USA Calvinowi Coolidge.

W 1932 roku, w wyniku reformy ministra Wacława Jędrzejewicza w szkole wprowadzono naukę w czteroletnim gimnazjum, kończącą się „małą maturą” oraz w dwuletnim liceum, kończącą się maturą właściwą.

W okresie dwudziestolecia międzywojennego Zakład Naukowy w Tomaszowie Lubelskim cieszył się doskonałą opinią. W 1928 roku Naczelny Wizytator Higieny RP dr Stanisław Kopczyński ocenił: „Jeżeli i nadal, w nowym budynku, dyrekcja włoży tyleż serca i rozumu w dbałość o zdrowie fizyczne i moralne młodzieży, co dotąd, będzie to jedna z najlepszych uczelni w Polsce”. Prof. Bolesław Mizerski, nauczyciel Bartosza w latach 1919-22, po latach porównał naszą szkołę do legendarnego Liceum Krzemienieckiego, zwanego też Atenami Wołyńskimi. Działalność uczniowska w Bartoszu była stawiana za wzór w kraju i za granicą. Opisywały ją dokładnie gazety polskie a nawet tygodnik w Harbinie (Chiny).

Lata drugiej wojny światowej (1939-45)

Podczas kampanii wrześniowej, w budynku szkoły mieścił się szpital polowy przygotowany na ok. 500 rannych, walczących w bitwie pod Tomaszowem. Rannymi opiekowali się nauczyciele oraz uczniowie gimnazjum, wobec braku personelu medycznego.

9 października 1939 roku, Tomaszów Lubelski zaczęli okupować Niemcy. W Generalnym Gubernatorstwie zlikwidowano szkoły wyższe i średnie. W listopadzie budynek szkoły opustoszał, w grudniu zamieniono go na lazaret, następnie zajęty został przez gestapo, a potem niemiecką żandarmerię policji porządkowej oraz policję graniczną. W budynku internatu stacjonował szef SS. Za „Dyrektorówką” Niemcy zbudowali psiarnię dla psów wykorzystywanych w obozie zagłady w Bełżcu.

W 1940 roku, na prośbę rodziców, zorganizowano tajne komplety. Około 120 uczniów uczęszczało na zajęcia tajnego nauczania. Tajne nauczanie było bezwzględnie zwalczane przez niemieckie władze okupacyjne, w mieście aresztowano 37 nauczycieli.

Okres 1945-1989

4 września 1944 roku, około miesiąc po opuszczeniu Tomaszowa przez wojska niemieckie, rozpoczął się nowy rok szkolny w czteroletnim gimnazjum oraz dwuletnim liceum, zorganizowano także Gimnazjum dla Dorosłych.

W 1948 roku, wzorem szkolnictwa radzieckiego, wprowadzono pięcioletnie liceum. W budynku gimnazjum uczyła się także ostatnia klasa szkoły powszechnej. W 1949 roku wprowadzono czteroklasowe liceum, a w budynku gimnazjum pozostały jedynie klasy licealne. Zmieniono nazwę szkoły na Państwowe Liceum Ogólnokształcące im. Bartosza Głowackiego.

W roku 1972 szkoła zaistniała jako I Liceum Ogólnokształcące im. Bartosza Głowackiego w związku z otworzeniem II Liceum Ogólnokształcącego w Tomaszowie Lubelskim. W 1977 roku powołano Zespół Szkół Ogólnokształcących im. Bartosza Głowackiego w skład którego weszły: I Liceum Ogólnokształcące, Liceum korespondencyjne oraz Wieczorowe Liceum Ogólnokształcące dla Pracujących.

18 listopada 1980 roku w szkole powstał NSZZ „Solidarność”. W dniach 23–30 marca oraz 28 października 1981 roku w szkole odbyły się strajki ostrzegawcze Solidarności. Podczas stanu wojennego działacze Solidarności oraz Konfederacji Polski Niepodległej byli narażeni na rewizje, aresztowania oraz kary więzienia.

Okres po 1989

W roku 1996 na terenie szkoły otwarto Punkt Dydaktyczny Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, a w 2002 roku Kolegium Języków Obcych KUL, przeniesione w 2006 roku do własnego budynku.

W roku szkolnym 2000/2001 liczba uczniów osiągnęła rekordowy stan 1348 uczących się w 39 klasach. W 2002 roku, w związku z reformą oświaty z 1999 roku w szkole rozpoczęli naukę uczniowie trzyletniego gimnazjum. Utworzono Zespół Szkół Nr 1 im. Bartosza Głowackiego w skład którego weszło liceum ogólnokształcące oraz do roku 2006 gimnazjum.

27 marca 2002 roku szkoła nawiązała współpracę z niemiecką szkołą średnią im. Eduarda Sprangera we Freudenstadt, polegającą m.in. na wymianie młodzieży.

W roku 2018 budynek szkoły został odremontowany. Otworzono aule im. dyrektora Józefa Rybickiego z freskiem Panoramy Racławickiej, namalowanym przez Wiolettę Lewandowską w 2017 roku.

W dniach 9–12 czerwca 2018 roku odbyły się uroczystości Jubileuszu 100-lecia szkoły, w których udział wzięło ponad tysiąc absolwentów. 10 czerwca szkoła została uhonorowana Medalem Pamiątkowym Województwa Lubelskiego, przyznanym przez Zarząd Województwa Lubelskiego oraz Medalem za Zasługi dla Tomaszowa Lubelskiego im. Tomasza Zamojskiego Założyciela Miasta przyznanym przez Burmistrza Tomaszowa Lubelskiego.

W roku 2019 szkoła nawiązała współpracę z Uniwersytetem Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie wprowadzając do swojej oferty edukacyjnej klasę o profilu uniwersyteckim z dodatkowymi zajęciami z informatyki, matematyki i fizyki.